Sử dụng Vitamin A trong điều trị bệnh sởi ở trẻ em
Bệnh sởi là một bệnh truyền nhiễm cao trong cộng đồng do virus gây ra. Bệnh lây lan dễ dàng khi người bị nhiễm bệnh thở, ho hoặc hắt hơi. Bệnh có thể trở nặng, biến chứng và thậm chí tử vong. Bệnh sởi có thể ảnh hưởng đến bất kì ai nhưng phổ biến nhất là trẻ em. Các triệu chứng của bệnh bao gồm sốt cao, ho, sổ mũi và phát ban khắp cơ thể. Tiêm vắc xin phòng sởi là cách tốt nhất để ngăn ngừa bệnh sởi hoặc lây lan cho người khác.
Sử dụng vitamin A trong điều trị bệnh sởi ở trẻ em
Sử dụng vitamin A trong điều trị bệnh sởi
Không có phương pháp điều trị cụ thể cho bệnh sởi. Việc chăm sóc nên tập trung vào việc làm giảm các triệu chứng, giúp người bệnh thoải mái và ngăn ngừa biên chứng. Tổ chức Y tế Thế giới khuyến cáo bổ sung hai liều vitamin A cách nhau 24 giờ cho tất cả trẻ em bị sởi vì trẻ mắc sởi nếu thiếu vitamin A sẽ chậm hồi phục và tăng biến chứng sau khi mắc bệnh. Khi bị nhiễm sởi, trẻ có thể bị thiếu vitamin A cấp tính và bị khô mắt. Do đó, sử dụng vitamin A cho trẻ giúp giảm mức độ nặng của bệnh, ngăn ngừa tổn thương mắt và mù lòa, giảm số ca tử vong.
Bên cạnh đó, theo khuyến cáo điều trị bệnh sởi trong quyết định 1327/QĐ-BYT về “Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị bệnh sởi” do Bộ Y tế ban hành vào ngày 18/4/2014, khi phát hiện trẻ có dấu hiệu mắc bệnh sởi, trẻ cần được uống ngay vitamin A với liều lượng thích hợp.
Từ tháng 10 đến nay, Bệnh viện Nhi Hà Nội đã tiếp nhận nhiều ca mắc sởi. Tại bệnh viện, trẻ mắc bệnh sởi đều được dùng vitamin A liều cao, trừ những trẻ đã uống đủ liều trong vòng một tháng. Bác sĩ sẽ cho bệnh nhi hai liều, liều đầu ngay khi có chẩn đoán sởi, liều thứ hai vào ngày hôm sau. Tùy theo độ tuổi của trẻ mà dùng liều thay đổi, cụ thể như sau:
- Trẻ dưới 6 tháng tuổi: 50.000 IU/ liều
- Trẻ 6 – 11 tháng tuổi: 100.000 IU/ liều
- Trẻ trên 12 tháng tuổi: 200.000 IU/ liều
Nếu trẻ có tổn thương mắt do thiếu vitamin A hoặc suy dinh dưỡng nặng, bác sĩ có thể cho trẻ uống thêm liều thứ ba sau liều thứ hai từ 2 – 4 tuần
Các dạng hàm lượng vitamin A liều cao và cách sử dụng:
Hiện có hai dạng viên Vitamin A liều cao với hàm lượng lần lượt là 100.000 IU và 200.000IU. Tùy theo tuổi của trẻ mà bác sĩ sẽ chọn viên với với hàm lượng thích hợp.
- Viên màu xanh hàm lượng 100.000 IU vitamin A
- Viên màu đỏ hàm lượng 200.000 IU vitamin A
Sử dụng vitamin A trong điều trị bệnh sởi ở trẻ em
Cách sử dụng cụ thể như sau:
- Bước 1: Cắt bỏ đầu nhỏ của viên nang mềm. Chú ý không cắt quá sâu và không cầm quá chặt để tránh dung dịch chảy ra ngoài.
- Bước 2: Tùy liều lượng được chỉ định mà uống một lượng vừa đủ.
- Bước 3: Sau khi sử dụng, phần vitamin A còn lại có thể bảo quản trong túi kín khí và đặt trong ngăn mát tủ lạnh.
Tính an toàn của Vitamin A với bệnh sởi
Hiện nay không có báo cáo về ngộ độc vitamin A cấp tính khi sử dụng liều cao điều trị cho trẻ mắc bệnh sởi. Tuy nhiên, với liều cao hơn 100 đến 200 lần nhu cầu khuyến nghị của bữa ăn hàng ngày, cha mẹ cần cho trẻ uống đúng liều theo đơn thuốc và theo dõi các biểu hiện ngộ độc. Cha mẹ trẻ cần theo dõi tình trạng của trẻ sau khi uống thuốc, nếu chỉ có dụng phụ thoáng qua như đau bụng, nhức đầu nhẹ sẽ tự mất đi sau ít giờ mà không cần xử trí. Nếu có các tác dụng phụ biểu hiện nhiều hơn như đau bụng nhiều, nôn mửa liên tục, dị ứng cần đưa trẻ đến cơ sở y tế.
Lời khuyên cho các bậc cha mẹ
Đối với những trẻ chưa tiêm phòng sởi, nên đưa trẻ đến những cơ sở y tế để thực hiện tiêm chủng đầy đủ.
Khi trẻ có các dấu hiệu nghi ngờ sởi như sốt, ho, chảy nước mũi, mắt đỏ, chảy nước mắt, phát ban… nên đưa trẻ đến bệnh viện để được theo dõi và điều trị kịp thời.
Tài liệu tham khảo:
– Tổ chức Y tế thế giới (WHO). Measles. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/measles
– Bộ Y tế. Hướng dẫn Chẩn đoán và điều trị bệnh sởi. Ban hành kèm Quyết định số 1327/QĐ-BYT ngày 18 tháng 4 năm 2014 của Bộ trưởng Bộ Y tế.
Biên soạn:
Ds. Bùi Thị Mai Sương – Khoa Dược – Bệnh viện Nhi Hà Nội
Hiệu đính:
ThS.DS. Vũ Bích Hạnh – Trưởng khoa Dược – Bệnh viện Nhi Hà Nội
